SANAYİ TESİSLERİNDE YANGIN YAYILIMI

Büyük açıklıklı sanayi yapılarının taşıyıcı sisteminin yapımında en uygun malzemenin çelik olması fakat çeliğin yangına dayanımının zayıf olması, bu yapılarda taşıyıcı sistemin yangına karşı korunması için ila sanayi tesislerinde yangın yayılımı ve önlemler alınmasını gerektirmektedir. Sistemin taşıyıcılığının yangın sırasında mümkün olduğunca az etkilenmesi için, kolonlardan başlamak üzere bütün taşıyıcı sistem birleşenlerinde özel yangına dayanım önlemleri alınmaktadır.

Büyük açıklıklı sanayi yapılarında yangının tüm yapıya yayılımı ;

· İç bölücü duvarlardaki açıklıklar,
· İç bölücü duvarların, çatı yangın güvenliğinde temel amaçlar ve asma tavan boşluklarında yürütülmemesi pasif yangın korunumu ve gereken kesimlerde yangın durduruculara yer verilmemesi,
· Büyük servis kapılarının aktif yangın korunumu ve kasalarının uygulandıkları duvarlarda aynı yangın direnim değerine sahip olmamaları,
· Yürüyen bant sistemlerinin bir mekandan diğer mekana geçtiği bölüm duvarlarındaki boşlukların kepenk, kapak vb. ile korunmaması,
· Tesisat boru kalıcı kalıplar ve kanallarının içinden geçtiği makas aralarında veya mekan kabuklarını delerek geçtikleri boşlukların çevresinin sıkı bir biçimde kapatılmaması takılır - sökülür kalıp sistemler ve yangın durdurucuların düzenlenmemesi,
· Alev, sıcak gaz kayar ve tırmanır kalıp ve buharın içinden geçtiği kanallarda kapakların (damper) bulunmayışı,
· Çarpmalara karşı önlemler alınmaması sonucu taşıyıcı sistemde şişirme kalıp ve cephe sistemlerinde yangın direniminin zayıflaması,
· Cephe, çatı, iç yatay tünel kalıp ve düşey bölücü panellerin taşıyıcı sisteme iyi tespit edilmemesi sismik izolatörler ve tespit parçalarının ısı etkisiyle bükülmesini önleyecek yangın durdurucuların kullanılmaması gibi nedenler ile olmaktadır.

Büyük açıklıklı sanayi yapılarının taşıyıcı sisteminin yapımında en uygun malzemenin çelik olması fakat çeliğin yangına dayanımının zayıf olması, bu yapılarda taşıyıcı sistemin yangına karşı korunması için ila mineraller ve önlemler alınmasını gerektirmektedir. Sistemin taşıyıcılığının yangın sırasında mümkün olduğunca az etkilenmesi için, kolonlardan başlamak üzere bütün taşıyıcı sistem birleşenlerinde özel yangına dayanım önlemleri alınmaktadır.

Bu yöntemlerden en sık kullanılanları şunlardır :

Kolonun beton ile kaplanması ki böylece kolon beton örtü ile hem yangına karşı, hem de darbe ideal ev ve etkilere karşı korunmaktadır. Betonun dayanımının artması için tel kafes veya etriye kullanılmakta 10 soruda franchising ve beton kalınlığı en az 40 mm kalınlıkta olmaktadır. Çelik profilin içinin doldurulması söz konusu ise, ağırlığı azaltmak için iç kısma hafif beton dökülmektedir.

Kolonun sıva ile kaplanması, yangına dayanıklı maddelerin karışımından oluşturulan sıvanın püskürtülerek uygulanmasıdır. Sıvanın üst yüzeyi pürüzlü olacağı için ayrıca bir kaplama yapılmaktadır. Ekonomik olması sıva ile kaplamanın çokça uygulanmasını sağlamaktadır.

Kolonun levhalarla kaplanması, beton esaslı yabancı ülkelerde dikkat edilmesi gerekenler ve alçı levhalarla kolonun kaplanmasıdır.

Kolonun su dolaşımı ile korunması, kurulan bir sistem ile kolon içinde, yangın esnasında su dolaşımı ile korunma sağlanmasıdır.

Yangın direnimi

Yangın direnimi, yapıyı oluşturan yapı bileşenlerinin (kolon, kiriş, cephe 25 soruda yetkin mühendislik ve çatı panelleri ile düşey özgül direnç deneyi ve yatay bölücü duvarlar) önceden saptanan şiddette bir yangın sırasında aşağıda belirtilen ölçütlerin tümünü ya da bazılarını, belirli bir süre için yeterli bir biçimde yerine getirebilme yeteneğinin ölçüsü olup bu sürenin dakika olarak anlatımıdır. Bu ölçütler

a) Duraganlık (stability) : Aşırı sehim ya da göçmeye direnim,
b) Geçirimsizlik (integrity) : Alev ya da sıcak gaz geçişine direnim,
c) Yalıtkanlık (insulation) : Yangına bakışımı olmayan arka yüzde aşırı sıcaklık artışına direnimdir.



ortalama sıcaklığın artışı

>140 ^OC

Göçme yada
aşırı sehim alev geçişimi yetersiz yalıtım


Yangın direnimi kavram olarak bir yapının tümüne ya da bir öğeyi oluşturan gereçlere ayrı ayrı uygulanmamaktadır. Gereçlerin yanma davranışlarından söz edilebilmektedir. Yapısal yangın korunumunda yalnızca sınırlı bir zaman aralığında yeterli olma niteliği aranmaktadır. Örneğin;

· Kaçış yolları, yapıdaki tüm insanlar dışarıya çıkana dek güvenlikli geçiş özelliğini korumalıdırlar.
· Bölüm (kompartman) kabuğunu oluşturan yapı bileşenleri yangın süresince işlevlerini sürdürmelidirler.
· Yapının diğer ögeleri (özellikle taşıyıcı sistem) kurtarma bazı finansman araçları ve yangın savaşımı sırasında işlevlerini yerine getirmelidirler.

Fakat bu sınırlar gereğinden çok yüksek tutulurlarsa israf doğurmakta ihracat finansman kredileri ve aşırı harcamalara yol açabilmektedir.